Scharren bij St. Job en Turken in de Hasselt

Onder de naam ´Heemkunde Tilborch Werkgroep Dialect´ zijn er in 1978 diverse interviews afgenomen waarin zowel de interviewer als de ondervraagden ´stads meej Haajkaants´ praten. De interviews zijn vastgelegd op cassettebandjes, een medium dat de ´ouderen´ onder ons nog wel kennen. Vijfentwintig jaar later (anno 2012) heeft Stadsmuseum Tilburg deze bandjes laten digitaliseren. Deskundigen in het schrijven van de Tilburgse spelling hebben de opdracht gekregen om de interviews uit te schrijven - exact zoals ze het horen. Dat betekent dat het Tilburgs en Nederlands afwisselend gesproken wordt.

In het hieronderstaande fragment is de heer Nouwens aan het woord. Zijn interviews zijn vastgelegd op cassettebandjes 9 en 10 waarop de volgende tekst:

Band 9

Kant 1: Duiven, spelletjes, weverij

Kant 2: Algemeen

Samenstellers: Marc Zeegers en Rolf Janssen

Datum: 2 mei 1978

Ondervraagde: Nouwens

Band 10

Kant 1: Algemeen

Kant 2: Algemeen
Samenstellers: Rolf Janssen en Trix Doomernik
Datum: 15 en 22 mei 1978
Ondervraagden: Nouwens + Piet Staps en zijn vrouw

Interview met de heer Nouwens

….dòrstraks ok oover al die heiligendage èn zo hè.. hèdde dan bevobbeld ok dègge..e.. e..  op bedevaart gingt of zo naar st job en zo?

Jèzeeker, jaoao, dè was en attraksie, Sint Job.

Hoezo was dè en attraksie?

Ooo …daor gingde die scharren haole, scharre.

Wè zèn dè?

Jè scharre!!!

Vis..

Vis!

Oo vis!

Dè was dieje Sint Job, dè was in Bèèrkel-En…., in, in, in Enschot!

Dòr zonge ze geleuf ik en liedje van e.. nou gòn we nòr Sint Job op enen êezel op enen êezel.

Jaajaa, jè, mar ik zèg oe nògmaals ik, daor zèèk nie zo in tèùs, tis jammer genòg, dan zodde die mènse moeten hèbbe niewaor die e.., die dè weete. Mar jè dè was, dè was vruuger en attraksie, êen mei dè was en hil grôote attraksie, dè doen ze nòg.

Naar Den Bosch.

Nòr Den Bosch, te voet nòr Den Bosch, mar dè was en hil grôote attraksie.

En hoe ging dè gewoon ok wir meej en hille klub öt de buurt?

Jè…

En dan zingend, offe…?

Oôoôo, et grotste plezier!

Ik hèb ok wèl es geheurd dèsse bij Berkel-Enschot naar die bedevaart naar Sint Job, dèsse dè voral ok dinne  om mèskes te versiere!

Oôoôo, dè gebeurde netuurlek vruuger nèt zo eeve goed  as nouw, hè..

Mar dè zit ik me nèt af te vraoge, was dè, want dè was geloof ik vroeger ok wèlles haat en nijd zo af en toe tusse verschillende wijken in Tilburg!

Oo jawel, jèjèjèjèjèjèjèjè, van geene kaant èn van hier..

Wat is dat de Hasselt of zo?

Wèblief?

Is dat de Hasselt “ginne kaant”?

Geene kaant is de Hasselt jè, dè noemde wij dè. Jè, dè waare de Turke.

Waare dè andere mensen?

Nèù dè waare wèl e…andere mènse, wè zak zègge, agge nou, dè zèn ze nòg…

Uitwerking interview Hans Hessels

Tom Waits en `ene Tilburgse kribbebèèter`

Ed Schilders

Het Woordenboek van de Tilburgse Taal is uitgebreid met, om precies te zijn, 528 citaten uit de twee boeken (ca. 450 pagina’s), waarin de vorig jaar overleden dialectschrijver Jo van Tilborg zijn herinneringen publiceerde aan zijn jeugd- en jongelingsjaren in Tilburg tussen ongeveer 1935 en 1955. Van Tilborg publiceerde zijn boeken onder de schrijversnaam Lodewijk van den Bredevoort, onder de titel ‘Kos et den brèune eigeluk wel trekken?’ Beide boeken zijn als PDF gratis te downloaden op website CuBra.

Het WTT wordt ondertussen ook voorzien van nieuwe afbeeldingen die het trefwoord goed illustreren. Soms levert dat onverwachte doorkijkjes op. Bijvoorbeeld in het lemma ‘kribbebèèter’, een woord dat vroeger vooral bekend was in de Hasselt. Het gaat over een paard dat de afwijking heeft om voortdurend in zijn krib, voederbak, of in ander hout (de halve staldeur) te bijten. Toevallig kwam ik op YouTube een interview met singer songwriter  Tom Waits tegen, waarin Waits vertelt over dit fenomeen. Als klap op de vuurpijl laat hij een foto zien van een ‘kunstwerk’ dat door zo’n kribbebèèter in een staldeur gemaakt is: een paard dat gestrekt over een hindernis springt.

Nôot gin snipperdag gehad

Heemkundekring Tilborch beschikt over cassettebandjes die opgenomen zijn in de jaren '70 en '80. Een aantal Tilburgers wordt daarin geïnterviewd over hun herinneringen aan beroep en bezigheden. De interviews zullen over enkele maanden op Cubra worden gezet met de uitgeschreven tekst, waarvoor oudcursisten van de Taolklas Tilburg zijn ingeschakeld. We zullen in dit blog alvast wat teksten publiceren. Hoewel het zomaar fragmenten zijn, krijg je snel een beeld van het gesprek. In dit fragment is het woord aan de heer Nouwens. De tekst is uitgeschreven door Hans Hessels.

Ik wil nie zègge dèt nie wòr is. Hij betòlde der dus ècht goed vur nuu.. vur onzen tèèd vur den orlòg. Mar toen krêeg ie zon grôote macht… jè hij krêeg.. geschoold persenêel krêeg ie… dè was.. krêeg ie ge…voldoende. Enne jè, èn dan ligde te kèèken hè èn toen ginge wij ok ònt staoke èn toen zèn we nòr den bond gegaon. En dè was zoogenaamd de rooms….diejen bon…dieje dieje kattelieken bond…..Hu..

En de soosjaa..soosjaa..

Ik heur ik heur et em nòg vertèlle teege me. Nou zittie, diejen dieje dirrekteur teege me ….dès… daor mòkte nòg wèl..daor mòkte.. daor mòkte wèl iets klaor meej meej dègge nòr den bond zèèt gewist. Ik zèg wè bedoelde? Ik zèg gòdverdomme nòg êene keer hier dörft te koome zittie, dan naaj ik ze van de trap aaf ..van den bond. Die hadde ok ginne mieter te vertèlle. Ze din alles vur oe mar... asse mar nòr nòrt kentoor kosse lôope be wèèze van spreeke èn ze wòrre daor ontvange…Dè wast bestuur toendetèèd èn hoe meer dègge jè dè…hil de tèèd wanneer ze kwaame dan zaat er en kiesje siegaare vur die manne aon èn dan èn dan witte wèl..

Daor zèède wèl niks meej netuurlek

Welnèè dè was en en wasse neus jonge dè XXXXXX???

En hoeveel vakansiedaage had u?

Vakansiedaoge, jè der waare wèl meer heiligedaoge die zèn er nou veul van afgeschaft. Mar vekaansie.. vekaansie, we hèbbe nôot gin snipperdaoge gekènd.

Niks?

Presies meej de kèrmes, jè dè was vrijdags saame.. meej de kèrmes waarde van vrijdags vrij tòt èn mèt smòndags.