Over ´plat praten´ in talkshow Omroep Brabant


Taal en dialect zijn hot items gezien de toename van programma´s zoals ´Dat is andere taal´ van de NTR en Omroep Brabant. Deze laatste organiseerde een talkshow voorafgaand aan de serie van de NTR ´omdat het Brabants niet in een aflevering te vangen is´. Namens Tilburg is Karin Bruers vertegenwoordigd en Brabant door Jos Swanenberg.



Prof. Dr. Jos Swanenberg / Bron foto: Thuis in Brabant

Bruers is ´tuurlijk trots´ op haar dialectgebruik maar ´ook gewoon omdakket spreek´. Haar eerste taal was die van Tilburg, pas later leerde zij het ABN. ´Tweetalig opgevoed´, aldus de cabaretière. Maar Bruers maakt onderscheid tussen ´plat´ en ´dialect´. Taal is immers klankrijk, bevat woorden uit het Bargoens, Jiddisch en wordt door ouderen en jongeren door elkaar heen gebruikt. ´Plat´ is meer grof of laag bij de grond.

Ook prof. Jos Swanenberg benadrukt dat ´plat praten´ niet in de woordenschat zelf zit, maar dat die gekoppeld is aan de associatie met een houding, imago of door wat anderen ervan vinden. Dialect wordt volgens Swanenberg ook steeds nog geassocieerd met authenticiteit, lokaliteit en traditie.

Toch zijn er nieuwe woorden in opmars door o.a. urbanisering en globalisering. Nieuwe woorden zijn bijvoorbeeld ´smam´ en ´spap´. Zo is het dialect van de New Kids eveneens een mengelmoes van oud en nieuw woordgebruik. Weliswaar vandaag de dag zijn de jongeren verbonden aan ´Maaskantje´ maar oorspronkelijk afkomstig uit verschillende windstreken tot aan Curacao toe.

Dialect is onderscheidend in klanken en woordkeuze maar ´is niets meer (of minder) dan de omgangstaal van een bepaalde streek`, aldus Jos Swanenberg. ´Dialect moet niet, maar moet kunnen`.